Cẩm thạch là một trong những loại đá quý được biết đến lâu đời nhất và cho đến ngày nay thì chúng vẫn được yêu thích sử dụng rất phổ biến. Đặc biệt là các nước Á Đông trong đó có Việt Nam chúng ta.
Cẩm thạch (jade) là một loại đá quý khá đặc biệt vì chúng có cấu tạo đa tinh (nhiều tinh thể ghép lại) nằm trong nhóm khoáng vật pyroxen. Chúng còn đặc biệt ở chỗ tuy có độ cứng thấp (6.5) nhưng lại có độ dai chắc rất cao làm cho cẩm thạch trở nên khá bền vững về mặt cơ học. Cẩm thạch có 2 loại đó là cẩm thạch Jadeite và cẩm thạch Nephrite. Trong đó cẩm thạch jadeite được sử dụng nhiều hơn và giá trị cao hơn cẩm thạch nephrite. Ở thị trường Việt Nam người ta mặt định cẩm thạch là jadeite. Cẩm thạch thường được thành tạo với những khối có kích thước tương đối lớn nên chúng thường được dùng để chế tác vòng đeo tay là chính.
Nguồn Jadeite phổ biến ở Myanmar, Guatemala, Nga, Mỹ. Nguồn Nephrite ở Trung Quốc, Nga, Canada, New Zeland và Mỹ. Đá Jadeite đẹp nhất thế giới là từ Myanmar. Chúng được bán vào Trung Quốc từ cuối thế kỷ 16. Việt Nam chưa tìm được nguồn cẩm thạch đẹp. Toàn bộ cẩm thạch ở Việt Nam đều được nhập khẩu từ nước ngoài, chủ yếu từ Hong Kong vì đây là một trong những nơi chế tác và buôn bán cẩm thạch lớn nhất thế giới.
Ngoài ra, cẩm thạch còn được dùng để tạc tượng, làm hột và nhiều chế phẩm khác. Đối với cẩm thạch có lẽ hai yếu tố quan trọng nhất để xác định giá trị của chúng là màu sắc và độ trong:
Là loại cẩm thạch thiên nhiên không trải qua bất kỳ một xử lý nào. Chúng được khai thác, chế tác và đánh bóng đơn thuần mà không kèm theo các xử lý cải thiện chất lượng nào. Loại này khá hiếm và là loại có giá trị nhất.
Là loại cẩm thạch thiên nhiên nhưng đã được xử lý bởi hóa chất và tẩm nhựa. Loại này là phổ biến nhất trên thị trường. và được đa phần người sử dụng chấp nhận.
Là loại cẩm thạch thiên nhiên nhưng đã bị nhuộm màu. Đây là loại cẩm thạch có chất lượng kém nhất trong các loại và giá trị cũng thấp nhất.
Ngoài ra, còn một loại nữa đó là loại B + C:
Là loại cẩm thạch được xử lý hóa chất, tẩm nhựa kèm theo phẩm màu.
Cẩm thạch (Jade) là loại ngọc quý rất được ưa chuộng ở Phương Đông. Ngay từ thời cổ đại, Cẩm thạch đã là ngọc dành riêng cho hoàng tộc và các bậc quyền quý. Ngay cả ngọc tỷ truyền quốc của các vương triều phong kiến cũng đều được làm từ Cẩm thạch. Cẩm thạch là tên gọi chung cho 2 loại đá là Jadeite và Nephrite.
Những nhà dược lý học Trung Quốc và Tây Tạng cho rằng, Jadeite cùng với nephrite có khả năng làm cân bằng sự rối loạn năng lượng sinh học của người, tăng cường cảm xúc và điều chỉnh huyết áp động mạch. Năng lượng của Jadeite có khả năng làm cân bằng và trấn an cảm xúc. Nó giúp điều trị vô sinh. Chuỗi hạt và vòng bằng Jadeite có tác dụng tích cực đối với hoạt động của tim, làm cân bằng huyết áp động mạch, chống lại ảnh hưởng của thời tiết. Nhẫn mặt đá Jadeite có thể chống nhược thị và giúp điều trị cận thị bằng thiền định.
Jadeite xanh lá cây tươi được gán cho những phẩm chất như: Phòng ngừa tất cả những điều khó chịu và bất hạnh. Đồ trang sức bằng Jadeite đem đến sự thư giãn và có khả năng làm cho người ta cảm thấy hạnh phúc. Thời xưa ở Phương Đông người ta cho rằng khi nắm chặt một mảnh Jadeite trong tay có thể ký kết được hợp đồng thương mại có lợi. Có thể tặng ngọc bội bằng Jadeite cho người thích trồng cây, bởi tác động tốt của Jadeite có thể lan truyền sang giới thực vật.
Jade trắng phù hợp với người mệnh Kim hoặc mệnh Thủy. Jade xanh phù hợp với người mệnh Mộc hoặc mệnh Hỏa. Jade đen phù hợp với người mệnh Thủy hoặc mệnh Mộc.
Jade là biểu tượng của chòm sao Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Thiên Bình trong cung hoàng đạo.
Ngọc phỉ Thuý, sơn thủy, cẩm thạch, Ngọc Bích là gì?
Tại sao? Đó là bởi quá trình lên nước, lên vân của Ngọc Miến Điện. Nhưng thực chất có phải bất cứ mảnh Ngọc nào từ Miến Điện cũng có được khả năng này. Xin thưa quý vị, rất tiếc nhưng câu trả lời là không.
Ngọc Jade đẳng cấp nhất về Việt Nam được gọi là phỉ Thuý ngày càng quý hiếm nên giá trị bị đưa lên cao. Ngắn gọn thì phỉ Thuý có sắc trong, càng trong càng đẹp, có ánh xanh từ lõi Ngọc, ánh càng mạnh càng đẹp do chất Ngọc già và là phần lõi Ngọc có giá trị cao, khác với phần bìa Ngọc thường đục hơn. Tuy nhiên, phỉ thủy thượng hạng, hay còn gọi là phỉ thuý hoàng đế, Jadeite kính có giá lên đến hàng trăm ngàn đô cho đến triệu đô, không có ở Việt Nam mà chủ yếu là ở Hongkong. Chúng tôi đã Up ảnh một số sản phẩm Ngọc phỉ Thuý tuyệt đẹp, tuy chỉ là bán trong nhung là hàng tuyệt đẹp, có thể nhìn thấy chữ trên giấy nếu đặt Ngọc lên. Ngọc này càng đeo càng đẹp, trong vắt và ánh xanh rực lên theo từng ngày. Đó chính là quá trình lên nước của Ngọc.
Một loại Jade Miến Điện được ưa chuộng ở Việt Nam có tên là sơn thủy. Ngọc sơn thủy có giá từ vài triệu đến vài chục triệu. Đặc điểm của Ngọc sơn thủy là vân Ngọc tuyệt đẹp, màu xanh rực rỡ, sắc nét không phẩm màu nào làm được. Ánh xanh loang loáng và thay đổi dưới nắng cũng như trong tối.
Hai loại Ngọc phỉ Thuý và sơn thủy nhìn ngoài tuyệt đẹp, càng đeo càng đẹp nhưng khi lên ảnh thường kém sắc hơn so với Ngọc thường. Bởi vậy, người chơi Ngọc thường mua Ngọc vào lúc trời sáng, nắng rực rỡ.
Nhìn chung, Ngọc jade Miến Điện tự nhiên càng đeo càng đẹp nhưng lên nước chỉ có Ngọc phỉ thuý. Và lên nước là quá trình Ngọc trở nên ngày càng trong và ánh xanh rực rỡ. Xin đừng nhầm lẫn với quá trình phẩm màu nhuộm loang ra trên Ngọc. Đó chỉ có thể là Ngọc bị xử lí màu. Thử hình dung, Ngọc có kết cấu sợi, độ cứng tương đối cao, các hạt khoáng chất đã đọng hàng trăm triệu năm trong thớ Ngọc, hình thành càng vân màu hàng bao nhiêu triệu năm, sao có thể bằng mắt thường nhận ra quá trình lên vân sau một thời gian ngắn đeo lên người?
Để chọn được một sản phẩm Ngọc đúng giá trị, xin quý vị chọn nơi uy tín và yêu cầu giấy kiểm định cho sản phẩm.
Theo khoáng vật học, Ja-đê-it [ Na(Al,Fe3+)Si2O6 ] là thành phần chủ yếu của ngọc Jade Miến Điện. Ja-đê-it là khoáng vật có một lý lịch cực kỳ hiếm có. Thoạt đầu những dòng dung nham bazan tích đọng dưới đáy biển nằm cạnh một đường nứt lớn của Trái đất phân chia đại dương và lục địa. Đáy đại dương bị hút chìm theo đường nứt đó đến độ sâu trên 60km, đương nhiên ở đó không còn nước biển nữa mà chỉ có những lớp bùn biển bị vùi lấp theo và cùng chịu áp lực rất cao của khối lục địa nằm trên nên hoàn toàn bị biến chất. Khối đá bazan biến thành ngọc màu xanh lý: ngọc Ja-đê-it.
Ngọc Jade là một khoáng vật có giá trị cao được cấu thành bởi những tinh thể Pyroxen. Tuy có độ cứng thấp nhưng lại rất dai nên thành phẩm sau khi chế tác khá bền, nước ngọc bóng đẹp và càng đeo lâu càng lên nước.
Về sau toàn bộ các lớp đá biến chất lại trồi lên theo vận động của Trái đất tạo nên dãy núi kéo dài. Ví dụ dãy núi kéo dài từ Myanma cho đến dãy núi Ural (Nga). Dọc theo dãy núi cổ có thể tìm thấy ngọc Ja-đê-it. Với lý lịch kỳ bí đó, ngọc Ja-đê-it rất khó tìm thấy, mà nếu tìm thấy thì cũng rất hiếm Vòng jadeite, cẩm thạch thiên nhiên (Natural Jadeite).
Đánh giá giá trị ngọc jade:
Giá trị Ngọc jade được đánh giá dựa trên mức độ của màu sắc và độ trong. Ngọc càng trong, càng đều màu và càng lên màu xanh lục thì càng có giá trị cao. Ngọc Jade chất lượng cao, xanh trong mướt mắt sẽ được gọi là Ngọc Phỉ Thúy.
Bên cạnh đó, còn có một số loại ngọc jade màu vàng trắng, đỏ, tím, đen,… thậm chí là đa sắc.
Theo các nhà dược lý học Trung Hoa cổ thì ngọc Jade có tác dụng hạn chế sự rối loạn sinh học của cơ thể người, điều hòa cân bằng cảm xúc, ổn định nhịp tim, huyết áp và mạch. Đeo trang sức bằng ngọc jade còn giúp tăng khả năng của mắt, chống cận thị.
Đặc biệt, ngọc Jade xanh lục được cho là có tác động đến những điều không hay, xui xẻo và loại bỏ chúng khỏi cuộc sống của con người, khiến người đeo cảm thấy vui vẻ, lạc qua, hạnh phúc hơn.
Không những thế, tác động tích cực của ngọc jade còn có thể lan truyền sang cả giới thực vật.
Người mệnh Kim nên đeo ngọc jade trắng, mệnh Mộc và mệnh Hỏa nên đeo jade xanh, mệnh Thủy và mệnh Mộc nên đeo jade đen.
Trong cung hoàng đạo, Jade là đá tượng trưng cho chòm sao Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử và Thiên Bình.
Cẩm thạch đem lại sự an tâm và làm giảm bớt lo lắng. Tính cân bằng của nó làm cho nó hài hòa tất cả các khía cạnh của cuộc sống. Những người mang cẩm thạch hoặc thiền định với nó, làm cho họ cảm thấy tích cực hơn, hạnh phúc, tràn đầy năng lượng, tự tin và khỏe mạnh hơn. Nếu đá cẩm thạch được đeo như một chiếc vòng cổ ở gần trái tim, hoặc như bông tai, họ sẽ thoát những cơn ác mộng và sự bồn chồn.
– Ngọc màu xanh lá cây truyền thống: giúp xóa đi sự hiểu lầm, bế tắc trong quan hệ tình cảm.
– Ngọc đỏ: kích thích sự yêu thương cho người đeo nó.
– Cẩm thạch trắng: giúp giải quyết các vấn đề tồn động trong tâm trí.
– Cẩm thạch màu vàng: làm tăng năng lượng cho những người thiếu nghị lực, ù lì, hoặc đang bị trầm cảm.
Tên khoa học: jadeit (jadeite)
Nguồn gốc: Tạo thành trong các đá siêu mafic bị serpentin hóa và trong một số đá phiến
Những nơi phân bố chính: Myanmar, Mỹ.
Thị trường Việt Nam thường dùng từ chung là cẩm thạch, thông thường khi nói đến ngọc cẩm thạch thì người ta hay nghĩ đó là Jadeite chứ không nghĩ đến Nephrite vì loại này ít được bày bán.
Cẩm thạch được cấu tạo bởi những hạt và sợi cực nhỏ kết dính vào nhau. Chúng có độ cứng thấp hơn nhiều loại đá quý như kim cương, ruby, saphia, topaz, thạch anh. Tuy nhiên nhờ cấu tạo vi sợi và hạt nên chúng có độ dai chắc cao nhất, nhờ tính chất này mà người ta có thể cắt cẩm thạch thành những miếng rất mỏng.
Yếu tố định giá cẩm thạch:
Các yếu tố định giá cẩm thạch: Trọng lượng (hoặc kích thước), màu sắc, độ trong suốt, mức độ tạp chất và độ rạn nứt.
Trọng lượng, kích thước: Sản phẩm cẩm thạch càng lớn thì giá trị càng cao. Nếu cẩm thạch đạt chất lượng quý thì các nơi chế tác sẽ cắt thành những lớp mỏng, bề dày lớp đá vừa đủ để ưu tiên mài các vòng đeo tay, phần còn dư sẽ làm các sản phẩm khác để tận dụng hết khối đá.
Màu sắc: Màu có lẽ là yếu tố quan trọng nhất trong định giá cẩm thạch. Màu Jadeite khá đa dạng: Không màu, trắng, xám, lục (xanh lá), vàng, cam, hồng tím, đen… Độ màu từ đậm (mạnh) đến nhạt, hoặc sẫm tối. Màu Jadeite thường phân bố không đều, thành dạng đốm nhỏ hay lớn, đá thường có từ 2 màu trở lên, cho nên loại thuần một màu và phân bố đều thì rất hiếm. Thị trường hay dùng màu của các vật sẵn có để gọi màu đá quý giúp người tiêu dùng dễ hình dung như màu lục emerald, lục táo, lục đậu, màu dầu, màu môn…
Màu Jadeite được ưa chuộng hiện nay là màu lục, thị trường Việt Nam gọi là màu lý, màu lục càng nhạt thì càng giảm giá trị. Có giá trị cao nhất là màu lục emerald (giống màu của đá emerald), đó là màu lục mạnh và tươi. Jadeite màu này và có độ trong suốt cao thì gọi là Jade hoàng tộc, là loại Jadeite có giá trị cao nhất và cực kỳ hiếm. Các màu lục khác sẽ nhạt hơn, nhưng dễ tìm hơn, đó là màu lục táo, lục đậu giống màu vỏ trái táo và vỏ đậu …
Độ trong suốt và kiến trúc đá: Yếu tố này cùng với màu quyết định vẻ đẹp của cẩm thạch. Thông thường cẩm thạch không bao giờ trong suốt bằng các đá quý đơn khoáng khác như kim cương, ruby. Vì đá cấu tạo bởi vi hạt, vi sợi nên cẩm thạch hầu hết là chắn sáng (không cho ánh sáng đi qua đá), một số thì trong mờ và cao nhất là bán trong (nửa trong suốt), nhưng loại này thì rất hiếm.
Kích thước và tính đồng đều của các vi hạt ảnh hưởng đến độ trong suốt. Nhiều đá có hạt vừa và thô làm đá dễ bị đục, ngược lại các hạt cực nhỏ và đồng nhất thì đá sẽ trong hơn. Trên thị trường, cẩm thạch có độ trong cao thì gọi là cẩm thạch kính. Về mặt giá trị, cẩm thạch càng trong thì giá trị càng cao.
Tạp chất: Tạp chất trong đá cẩm thạch là hàm lượng các vật chất không phải là các khoáng của đá cẩm thạch (Jadeite hoặc Nephrite). Đặc điểm này không thể xác định bằng mắt thường, tuy nhiên chúng ta có thể cảm nhận qua độ trong, màu sắc của đá. Cẩm thạch càng thuần chất (hàm lượng khoáng Jadeite hoặc Nephrite trong đá cao) thì đá sẽ trong hơn, màu sẽ đều hơn. Một số tạp chất có màu nâu, xám và đen làm giảm vẻ đẹp của đá và dĩ nhiên làm giảm giá trị của chúng. Để xác định đá có phải là cẩm thạch hay không, là Jadeite hay Nephrite thì có thể dùng các phương pháp đo tỷ trọng và phương pháp phổ hấp thu.
Độ rạn nứt: Bao gồm các vi lỗ rỗng và khe nứt. Ranh giới các vi hạt và sợi trong cẩm thạch tạo nên các vi lỗ rỗng. Các khe nứt được tạo ra do các lực nén ép tự nhiên sau khi đá hình thành. Quá trình chế tác hoặc va chạm khi đeo cũng có thể tạo nên những khe nứt nhỏ hay lớn. Các khe nứt do quá trình tự nhiên thường có vật chất lấp đầy, đây là một dạng tạp chất thường có màu sắc khác hẵn đá gốc làm đá không đều màu. Các vi lỗ rỗng ít ảnh hưởng đến độ bền của đá, nhưng các rạn nứt thì có thể ảnh hưởng. Đá cẩm thạch rất dai chắc, khó bị mẻ, bể, nhưng nếu đá có những khe nứt lớn thì khi va chạm mạnh, đá sẽ bị tách và bể theo những khe nứt này (các vòng đeo tay là dễ bị va chạm nhất). Tuy nhiên khi chế tác, chất keo hay sáp phủ lên che lấp tất cả các vi khe nứt, người mua không thể nhìn thấy chúng dù xem với lúp tay phóng đại 10 lần. Với các thiết bị chuyên dùng tại các phòng giám định đá quý, các chuyên viên có thể xác định được các vi khe nứt và mức độ ảnh hưởng xấu của chúng đối với sản phẩm cẩm thạch.
Ngày nay người ta thường xử lý đá cẩm thạch để tạo cho chúng dáng vẻ đẹp hơn, bền hơn và dễ bán hơn. Dựa vào bản chất xử lý, thị trường chia cẩm thạch tự nhiên làm 3 loại: Loại A- hoàn toàn tự nhiên, không xử lý; Loại B – tẩy rửa tạp chất và xử lý phủ keo; Loại C – tẩm màu.
Sau khi tẩy rửa các tạp chất màu tối dính trên bề mặt, người ta phủ keo (một loại nhựa tổng hợp không màu hoặc có màu phớt lục nhạt) lên bề mặt và lấp vào trong các vi lỗ rỗng, khe nứt của cẩm thạch. Đây là phương pháp thông dụng giúp cho đá bền hơn và tăng độ bóng và bảo vệ bề mặt. Hầu hết các đá cẩm thạch trên thị trường đều phủ một lớp keo cực mỏng và mọi người đều chấp nhận sự xử lý này.
Xử lý tẩm màu là phủ một màu nhân tạo lên bề mặt đá cẩm thạch, phương pháp này chỉ sử dụng cho các đá màu xấu hay màu nhợt nhạt, làm cho chúng có màu đẹp hơn và dễ bán hơn. Màu tẩm thường là màu lục, đôi khi màu tím nhạt hoặc cam nhạt… Diện tích tẩm màu cũng thay đổi: tẩm toàn bộ bề mặt viên đá, tẩm một phần, tẩm theo dạng đốm.
Đá quý không phải là một sản phẩm công nghiệp sản xuất hàng loạt và giá trị như nhau. Do đó việc định giá trị của mỗi loại đá quý phải theo những tiêu chuẩn riêng biệt và phải do các chuyên gia ngọc học thực hiện. Để có một chất lượng cực cao thì cẩm thạch phải đạt mọi yếu tố nêu trên ở mức tốt nhất, điều này hết sức khó. Jadeite hoàng tộc là loại cẩm thạch quý cực hiếm vì có màu lục emerald và độ trong rất cao nên đẹp vô cùng. Hàng ngàn, thậm chí hàng chục ngàn viên cẩm thạch mới có được một vài viên cực đẹp, do đó giá trị của chúng sẽ cực kỳ cao.
Độ chênh lệch về giá trị của cẩm thạch cùng kích thước nhưng khác những tiêu chuẩn khác thì rất lớn. Những đá cẩm thạch quý hiếm sẽ khó xuất hiện ở thị trường phổ thông vì chúng hầu hết được đem bán đấu giá, lúc đó ta mới thấy được giá trị tối đa của chúng. Một vài viên đá, vòng đeo tay hay nữ trang gắn đá Jadeite cực đẹp, cực hiếm đó sẽ có giá lớn hơn 100 ngàn đô Mỹ khi được bán đấu giá, với giá như thế thì khó mà nghĩ đến.
Mua bán cẩm thạch ở Việt Nam:
Thị trường Việt Nam, hầu hết là cẩm thạch Jadeite có chất lượng thấp đến trung bình, một số là khá. Phần lớn chúng được nhập về từ Hong Kong. Cẩm thạch được nhập là dạng đã chế tác thành phẩm hoặc tấm dẹp lớn để được cắt mài trong nước. Dạng đá được bán nhiều ở Việt Nam là vòng đeo tay, đồng điếu, khoen, hạt cabochon, hạt dạng tấm dẹp hay cong, mề đay chạm trỗ. Giá cả tùy theo chất lượng, có thể từ vài trăm ngàn đồng đến khoảng mười triệu đồng một món, đa số là vài triệu đồng, một số ít hàng đẹp lên vài chục triệu đến hơn trăm triệu, tuy nhiên loại này rất ít nhu cầu.
Dáng vẻ của đá như hình dạng, màu sắc, phân bố màu, độ trong, độ bóng thì mọi người ai cũng có thể nhận thức được. Tuy nhiên, người không kinh nghiệm thì không thể nào biết được có phải là Jadeite hay không. Còn việc xác định có phải tẩm keo, tẩm màu, có bị nứt hay chất lượng đá có tốt hay không thì còn khó khăn hơn nữa. Nếu chỉ nhìn hoặc dùng những phương pháp kiểm tra dân gian thì không thể xác định chính xác được, do đó để xác định được các yếu tố này thì phải dùng những thiết bị giám định ngọc học.
Thông thường các giấy giám định đá màu chỉ nêu các đặc điểm nhận diện viên đá (như màu sắc, hình dạng cắt mài, kích thước, độ trong…) và tên đá mà không có đánh giá chất lượng. Ngay từ đầu, các nhà phân phối gốc đã định giá tương đối các đá quý họ bán ra. Khi thâm nhập thị trường bán lẻ, việc đánh giá đá quý là do những người tham gia trao đổi, mua bán chúng, họ dựa vào các thông tin về đặc điểm của sản phẩm ghi trong giấy giám định.
Hầu hết nhũng ai đi mua đá quý hay nữ trang thì đều có mục đích tốt đẹp, cho nên không được để những lo âu về chất lượng sản phẩm làm cản trở việc thực hiện mục đích ấy. Trước hết, nên đến nơi bán nào mà ta thường mua hoặc tin cậy được. Tại đây ta yêu cầu cho xem những món hàng vừa túi tiền của mình để dễ lựa chọn. Với đá quý, cẩm thạch hoặc nữ trang, đầu tiên ta cầm lên ngắm nghía một chút, lắc qua lắc lại để xem hình dạng, màu sắc, độ bóng và lấp lánh của sản phẩm. Quan trọng nhất là ta có hài lòng với vẻ đẹp của sản phẩm ấy không vì thị hiếu và nhu cầu mua sắm mỗi người một khác.
Có thể ta xem một vài sản phẩm khác để so sánh rồi chọn cái ưng ý nhất. Sau khi chọn mua sản phẩm, ta yêu cầu nơi bán ghi bảo đảm về tên gọi, chi tiết và chất lượng món hàng. Với đá quý giá trị cao yêu cầu nơi bán nên có một giấy chứng nhận của cơ quan chuyên về giám định cho viên đá ấy. Và cuối cùng là ta yêu cầu nơi bán thông báo chế độ hậu mãi, thông thường chế độ này được ghi trong hóa đơn hay một giấy cam kết riêng. Nếu chúng ta làm như thế thì chẳng gì phải lo âu cả, mà ngược lại, ta sẽ hết sức vui sướng và hạnh phúc vì đã mua được một viên đá quý, một món nữ trang gắn đá hết sức vừa ý cho mục đích cao đẹp nào đó.
Điều cần quan tâm nữa là cách bảo quản cẩm thạch. Khái niệm dân gian “đeo lâu ngày cẩm thạch lên nước” có thể hiểu với ý nghĩa sau: mồ hôi và sự cọ sát vào da người lâu ngày và thường xuyên có thể tác động một chút lên bề mặt đá, có thể là hơi bóng hơn hoặc hơi bị thay đổi màu, tuy nhiên không thể làm cẩm thạch tăng màu lục được. Đá cẩm thạch tự nhiên là đá đa khoáng nên có nhiều vi lỗ rỗng và khe nứt, nếu tiếp xúc nhiệt độ quá cao như nhiệt của đèn khò của thợ kim hoàn có thể làm cho đá bị nứt lớn và nóng chảy.
Khi phải sửa chữa nữ trang cẩm thạch thì nhắc thợ không được khò lửa vào đá. Ánh sáng tự nhiên hoặc ánh sáng mạnh không làm phai màu đá cẩm thạch tự nhiên. Với acid mạnh, cẩm thạch có thể bị hủy hoại nhẹ. Đá cẩm thạch rất dai chắc, khó bị nứt bể khi va cham nhẹ, tuy nhiên nếu bị va đập mạnh vẫn có thể làm đá bị nứt và bể. Hầu hết cẩm thạch thường được phủ keo bảo vệ đá, tuy nhiên lớp keo lại có thể bị biến màu, bị bong ra do tiếp xúc hóa chất tẩy rửa, do va chạm mạnh. Khi cẩm thạch phủ keo bị dơ, không nên rửa bằng máy siêu âm và máy xịt hơi nước nóng vì dễ làm bong lớp keo. Trường hợp bị bong keo thì nên nhờ các thợ chế tác cẩm thạch đánh bóng lại.
Còn nếu đá bị tẩm màu (màu nhân tạo) thì chắc chắn là đá sẽ bị nhạt màu dần khi đeo, tuy nhiên lâu hay mau tùy thuộc vào chất lượng màu dùng để tẩm; màu tẩm xấu chỉ cần 1 tháng là phai, màu tẩm tốt có thể lâu hơn nhiều nhưng vẫn khó phai hết được. Khi đá cẩm thạch hoặc món nữ trang cẩm thạch bị dơ, tránh dùng những chất tẩy rửa mạnh, tốt nhất thì ta nên ngâm sản phẩm với nước ấm xà phòng và dùng bằng bàn chải đánh răng chà nhẹ vào các kẻ, sau đó dùng vải mềm lau khô, có thể sấy khô bằng máy sấy tóc nhưng không để quá gần sản phẩm và không nên sấy lâu.
